Charles Wesley (၁၇၀၇-၁၇၈၈)

              Charles Wesley (၁၇၀၇-၁၇၈၈) ဟာ ၁၈ ရာစုရဲ့ အင်္ဂလိပ် Evangelical ခရစ်ယာန် တရားဟောဆရာတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ Methodist လှုပ်ရှားမှုရဲ့ တည်ထောင်သူတစ်ဦးအဖြစ် သူ့အစ်ကို John Wesley နဲ့အတူ လူသိများပါတယ်။ သူဟာ တရားဟောဆရာတစ်ဦးသာမက ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ ဓမ္မသီချင်းရေးသားသူအဖြစ်လည်း ထင်ရှားပြီး၊ သူရေးသားခဲ့တဲ့ သီချင်းပေါင်း ၆,၀၀၀ ကျော်ဟာ ယနေ့

တိုင် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုမှုတွေမှာ အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ သူ့အကြောင်းကို အောက်မှာ အပြည့်အစုံ ဖော်ပြပေးပါမယ်။

 အစောပိုင်းဘဝနဲ့ ပညာရေး

- **မွေးဖွားခြင်း**: Charles Wesley ကို ၁၇၀၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်မှာ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၊ Lincolnshire ခရိုင်၊ Epworth မြို့မှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ သူ့မိဘတွေဟာ Samuel Wesley (အင်္ဂလိကန် ဓမ္မဆရာ) နဲ့ Susanna Wesley ဖြစ်ပြီး၊ Charles ဟာ မောင်နှမ ၁၉ ယောက်ထဲမှာ ၁၈ ယောက်မြောက် သားဖြစ်ပါတယ်။ သူ့အစ်ကို John Wesley က သူ့ထက် ၄ နှစ်ကြီးပါတယ်။

- **ကလေးဘဝ**: Charles ဟာ ငယ်စဉ်ကတည်းက အိမ်မှာ ပညာသင်ယူခဲ့ပြီး၊ သူ့မိခင် Susanna ရဲ့ စည်းကမ်းတင်းကျပ်တဲ့ ဘာသာရေးပညာပေးမှုကို ခံယူခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အငယ်ဆုံးလိုလို ဖြစ်ပေမယ့် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်ပြီး ဘာသာစကားနဲ့ ဂီတကို စိတ်ဝင်စားခဲ့ပါတယ်။

- **ပညာရေး**: Charles ဟာ ၁၇၁၆-၁၇၂၆ မှာ Westminster School မှာ ပညာသင်ယူခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းမှာ Oxford တက္ကသိုလ်၊ Christ Church ကောလိပ်မှာ ဆက်လက်ပညာသင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၇၂၉ မှာ ဘွဲ့ရခဲ့ပြီး၊ ၁၇၃၀ မှာ Master of Arts ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ Oxford မှာ သူဟာ “Holy Club” လို့ခေါ်တဲ့ ဘာသာရေးအုပ်စုကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းမှာ John Wesley နဲ့ George Whitefield တို့ ပါဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီအုပ်စုဟာ စည်းကမ်းတကျ ဆုတောင်းခြင်း၊ သမ္မာကျမ်းစာဖတ်ခြင်း၊ နဲ့ ဘာသာရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို အာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး၊ “Methodists” ဆိုတဲ့ နာမည်ကို အဲဒီကာလမှာ စတင်ရရှိခဲ့ပါတယ်။

ဓမ္မအမှုတော်နဲ့ ဘာသာရေး နိုးကြွမှု

- **ဓမ္မဆရာဘဝ စတင်ခြင်း**: Charles ဟာ ၁၇၃၅ မှာ အင်္ဂလိကန် ဓမ္မဆရာအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အစ်ကို John နဲ့အတူ အမေရိကန် ကိုလိုနီဖြစ်တဲ့ ဂျော်ဂျီယာကို သာသနာပြုဖို့ သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူဟာ ဂျော်ဂျီယာမှာ ကျန်းမာရေးချို့ယွင်းမှုနဲ့ ဒေသခံတွေနဲ့ ပဋိပက္ခတွေ ကြုံခဲ့ရပြီး၊ ၁၇၃၆ မှာ အင်္ဂလန်ကို ပြန်လာခဲ့ပါတယ်။

- **ဝိညာဉ်ရေး နိုးကြွမှု**: ၁၇၃၈ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁ ရက်မှာ Charles ဟာ လန်ဒန်မှာ Moravian ခရစ်ယာန်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး၊ ကယ်တင်ခြင်းကို ကိုယ်တွေ့ခံစားခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်က သူ့ဘဝရဲ့ အလှည့်အပြောင်းဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ သူဟာ ဘုရားသခင်ရဲ့ ကျေးဇူးတော်ကို ယုံကြည်မှုနဲ့ တရားဟောမှုတွေ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့အစ်ကို John လည်း ရက်အနည်းငယ်အကြာ (မေလ ၂၄) မှာ အလားတူ အတွေ့အကြုံရခဲ့ပါတယ်။

- **Methodist လှုပ်ရှားမှု**: Charles ဟာ John နဲ့အတူ Methodist လှုပ်ရှားမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ အင်္ဂလန်တဝှမ်း တရားဟောခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ လယ်ကွင်းတွေနဲ့ လူထုစုဝေးရာနေရာတွေမှာ ဟောပြောလေ့ရှိပြီး၊ လူထောင်ပေါင်းများစွာကို ခရစ်ယာန်ဘာသာထံ ပို့ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် John လောက် ခရီးများများ မသွားခဲ့ဘဲ၊ သူ့ရဲ့ အဓိက ပံ့ပိုးမှုက ဓမ္မသီချင်းတွေနဲ့ ဘာသာရေးစာပေတွေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ဓမ္မသီချင်းရေးသားမှု

- **ထူးခြားချက်**: Charles Wesley ဟာ ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ အကြီးကျယ်ဆုံး ဓမ္မသီချင်းရေးသားသူတစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပါတယ်။ သူရေးသားခဲ့တဲ့ သီချင်းပေါင်း ၆,၅၀၀ ကနေ ၁၀,၀၀၀ အထိ ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းရပြီး၊ ဒီသီချင်းတွေဟာ Methodist လှုပ်ရှားမှုရဲ့ ဝိညာဉ်ရေးအင်အားဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

- **နာမည်ကြီး သီချင်းများ**:

  - *“Hark! The Herald Angels Sing”*: ခရစ္စမတ်သီချင်းအဖြစ် ယနေ့တိုင် ကမ္ဘာတဝှမ်း သီဆိုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

  - *“And Can It Be That I Should Gain”*: ကယ်တင်ခြင်းရဲ့ အံ့ဖွယ်ကို ဖော်ပြထားတဲ့ သီချင်း။

  - *“O for a Thousand Tongues to Sing”*: ဘုရားသခင်ကို ချီးမွမ်းတဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်။

  - *“Love Divine, All Loves Excelling”*: ဘုရားသခင်ရဲ့ မေတ္တာကို ချီးကျူးထားတဲ့ သီချင်း။

- **သီချင်းရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှု**: Charles ရဲ့ သီချင်းတွေဟာ ဘာသာရေး အယူအဆတွေကို ရိုးရှင်းစွာ ဖော်ပြပြီး၊ လူထုကို စိတ်အားထက်သန်စေခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ဂီတကို အသု�graceပြီး၊ ဘုရားသခင်ရဲ့ ကျေးဇူးတော်၊ ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၊ နဲ့ ကယ်တင်ခြင်းကို ဖော်ညွှန်းခဲ့တာကြောင့် Methodist ဝတ်ပြုမှုတွေမှာ အဓိက အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

 ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်နဲ့ အငြင်းပွားမှုများ

- **Arminianism**: Charles ဟာ သူ့အစ်ကို John လိုပဲ Arminian အယူအဆကို လက်ခံခဲ့ပြီး၊ လူသားတွေမှာ ဘုရားသခင်ရဲ့ ကယ်တင်ခြင်းကို လွတ်လပ်စွာ လက်ခံရွေးချယ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက George Whitefield ရဲ့ Calvinism (ရွေးချယ်ခြင်း) နဲ့ ဆန့်ကျင်ဖက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး�、 ၁၇၄၀ ပြည့်နှစ်တွေမှာ သူတို့အကြား ဘာသာရေး သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Charles ဟာ ဒီအငြင်းပွားမှုတွေမှာ John လောက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် မပါဝင်ခဲ့ပါဘူး။

- **Methodist အဖွဲ့အစည်း**: Charles ဟာ Methodist လှုပ်ရှားမှုကို အင်္ဂလိကန်ဘုရားကျောင်းရဲ့ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ်ပဲ ထားရှိချင်ခဲ့ပြီး၊ John ရဲ့ အင်္ဂလိကန်ကနေ ခွဲထွက်ဖို့ ကြိုးစားမှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နောက်ပိုင်းမှာ သူဟာ Methodist အဖွဲ့ရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှာ သိပ်မပါဝင်တော့ဘဲ၊ သီချင်းရေးသားမှုနဲ့ တရားဟောမှုတွေကိုပဲ အာရုံစိုက်ခဲ့ပါတယ်။

 ကိုယ်ပိုင်ဘဝ

- **အိမ်ထောင်ရေး**: Charles ဟာ ၁၇၄၉ မှာ Sarah Gwynne (သို့မဟုတ် Sally Wesley) နဲ့ လက်ထပ်ခဲ့ပါတယ်။ Sarah ဟာ ဝေလပြည်နယ်က ချမ်းသာတဲ့ မိသားစုက ဖြစ်ပြီး၊ Charles နဲ့ အိမ်ထောင်ရေးမှာ ပျော်ရွှင်စွာ နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့မှာ ကလေး ၈ ဦး မွေးဖွားခဲ့ပေမယ့်၊ ၃ ဦးသာ အရွယ်ရောက်တဲ့အထိ အသက်ရှင်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ သားတွေဖြစ်တဲ့ Charles Wesley Jr. နဲ့ Samuel Wesley ဟာ ဂီတပညာရှင်တွေ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

- **နေ့စဉ်ဘဝ**: Charles ဟာ သူ့ဘဝရဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ လန်ဒန်နဲ့ Bristol မှာ အချိန်ကုန်လေ့ရှိပြီး၊ ခရီးသွားမှု နည်းပါးသွားကာ မိသားစုနဲ့ သီချင်းရေးသားမှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ နူးညံ့တဲ့ စိတ်နေစိတ်ထားရှိပြီး၊ John ထက် ပိုပြီး အေးချမ်းတဲ့ ဘဝကို နှစ်သက်ခဲ့ပါတယ်။

 နောက်ဆုံးနှစ်များနဲ့ သေဆုံးခြင်း

- **နောက်ဆုံးနှစ်များ**: Charles ဟာ ၁၇၅၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း တရားဟောမှု လျော့နည်းသွားပြီး၊ လန်ဒန်မှာ အခြေချနေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ Methodist ဘုရားကျောင်းတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ဆက်လက် ပံ့ပိုးပေးခဲ့ပြီး၊ သီချင်းအသစ်တွေ ဆက်လက်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ကျန်းမာရေးဟာ နောက်ပိုင်းမှာ အားနည်းလာခဲ့ပေမယ့်၊ ဘာသာရေးအတွက် စိတ်အားထက်သန်မှုက မလျော့ခဲ့ပါဘူး။

- **သေဆုံးခြင်း**: Charles Wesley ဟာ ၁၇၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉ ရက်မှာ လန်ဒန်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့အသက်ဟာ ၈၀ နှစ်ရှိပြီး၊ သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံးစကားတွေထဲမှာ “ယေရှုကို ယုံကြည်ပါ” လို့ ပြောခဲ့တယ်လို့ မှတ်တမ်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ သူ့ကို Marylebone Parish Church မှာ မြှုပ်နှံခဲ့ပြီး၊ Methodist ဘုရားကျောင်းမဟုတ်တဲ့ နေရာမှာ မြှုပ်နှံချင်တဲ့ သူ့ဆန္ဒကို လိုက်လျှောက်ခဲ့ပါတယ်။

 Charles Wesley ရဲ့ အမွေအနှစ်

- **ဓမ္မသီချင်းများ**: Charles ရဲ့ သီချင်းတွေဟာ Methodist ဘာသာရဲ့ အဓိက အမွေအနှစ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ယနေ့တိုင် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွေမှာ သီဆိုနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ သူရဲ့ သီချင်းတွေဟာ ဘာသာရေးအယူအဆတွေကို လှပစွာ ဖော်ပြပြီး၊ လူထုကို ဝိညာဉ်ရေးအရ အားပေးခဲ့ပါတယ်။

- **Methodist လှုပ်ရှားမှု**: Charles ဟာ John နဲ့အတူ Methodist လှုပ်ရှားမှုကို စတင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ အင်္ဂလန်မှာ Evangelical Revival ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ John လောက် ခရီးမသွားခဲ့ပေမယ့်၊ သူ့ရဲ့ သီချင်းတွေနဲ့ တရားဟောမှုတွေက လှုပ်ရှားမှုကို အားဖြည့်ပေးခဲ့ပါတယ်။

- **ချီးကျူးမှု**: Charles ကို “Methodism ရဲ့ ကဗျာဆရာ” လို့ တင်စားခဲ့ကြပြီး၊ သူ့ရဲ့ သီချင်းတွေဟာ ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ ဂီတသမိုင်းမှာ အရေးပါတဲ့ အမွေတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

 အနှစ်ချုပ်

Charles Wesley ဟာ ၁၈ ရာစုရဲ့ Methodist လှုပ်ရှားမှုမှာ အဓိက ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ သူရဲ့ ဓမ္မသီချင်းတွေနဲ့ တရားဟောမှုတွေက လူထောင်ပေါင်းများစွာကို ဘုရားသခင်ထံ ပို့ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ဘာသာရေးကို ဂီတနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး လူထုကို စိတ်အားထက်သန်စေခဲ့သူဖြစ်ကာ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာရဲ့ ဝတ်ပြုမှုသမိုင်းမှာ ရေရှည်သက်ရောက်မှု ရှိခဲ့ပါတယ်။ သူ့ဘဝဟာ ဘုရားသခင်အတွက် အပြည့်အဝ မြှုပ်နှံထားတဲ့ ဘဝတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။